Maakchallenge bij Hanzehogeschool Groningen

Door Josina Koning van de Pedagogische Academie
2018-06-25

Maken is belangrijk! Daar moeten we jong mee beginnen en daarom moet het aangeboden worden in het basisonderwijs. Maar als je wilt maken in de klas, dan heb je een leerkracht nodig die hier affiniteit mee heeft en voldoende kennis en ervaring.

Want het is natuurlijk best spannend om je leerlingen aan het werk te zetten met allerlei gereedschap en ze veel vrijheid te geven in de opdracht. Aanbieden op de Pedagogische Academie dus! En dat is wat Astrid Poot en Per Ivar Kloen van de Maakchallenge 2018 afgelopen week deden bij de Hanzehogeschool Groningen.

De Maakchallenge is de perfecte opdracht om toekomstige leerkrachten, de eerstejaars studenten, kennis te laten maken met techniek. Hoe? Met maker education! Een paar kleine aanpassingen en hij was klaar voor gebruik. De grootte en vorm van de doos hebben we vrij gelaten (wat resulteerde in een kettingreactie in een doos van 1 x 2 meter…) en de voorwaarde dat er een koppeling met de vakinhoudelijke kennis en met de ontwerpcyclus moest zijn is toegevoegd. Vakinhoud leer je tenslotte het beste wanneer kennis wordt toegepast.

Naast een heldere opdrachtbeschrijving was er ook een voorbeeld nodig. Natuurlijk is er genoeg te vinden op internet, maar het is natuurlijk veel leuker om er één in de klas te hebben. Kim (collega uit het atelier) ging er mee aan de slag. Bij het maken liep ze tegen problemen aan die weer werden opgelost. Mooi! Hierdoor konden we de opdrachtbeschrijving nog verder aanscherpen. En zo werd ook het idee geboren dat het leuk zou zijn om de doos een thema te geven. Geen vereiste, maar misschien wel bonuspunten.

De opdracht werd goed ontvangen door de studenten! Hier en daar wat onzekerheid: ‘Ik ben helemaal niet technisch’ en ‘Ik denk niet dat ik dat kan.’ Geeft allemaal niks! We gaan gewoon aan de slag en we bieden ondersteuning waar nodig. Maar leer vooral ook van elkaar! De kettingkaartjes en het ontwerpvel werden uitgedeeld en de studenten gingen hard aan het werk om het eerste ontwerp op papier te zetten. Wat opviel is dat de ene klas (student) veel houvast had aan de uitgedeelde kettingkaartjes, maar dat het bij de andere klas (student) juist zorgde voor een soort remming in creativiteit. Iets om rekening mee te houden bij de instructie. De kaartjes kun je gebruiken ter inspiratie, maar kijk ook op bijvoorbeeld YouTube naar verschillende Rube Goldberg machines en nog belangrijker: wees creatief!

‘Mogen we ook buiten de doos beginnen? Kunnen we ook carbid gebruiken? Wij willen graag een vulkaan maken met bakpoeder en azijn! Als we nou een heel scherp mes laten vallen op deze ballon! Zou een boek zwaar genoeg zijn om ervoor te zorgen dat de schaar dit touw doorknipt?’ Veel ideeën, goede maar ook minder succesvolle. De voorraad kosteloos materiaal in ons atelier werd goed gebruikt. En ook de apparaten zoals de kolomboor, de elektrische zaag, de bandschuurmachine, de soldeerbout en allerlei verschillende gereedschappen kwamen uit te kast. De opdracht bleek precies te doen wat wij voor ogen hadden. Studenten verdiepen zich in de vakinhoud. Ze leren over hefbomen, pneumatiek, materialen, vormen, verbindingen, energieomzettingen etc. Ze leren gebruik te maken van verschillende apparaten en gereedschappen. Daarmee overwinnen ze (soms) angsten waardoor ze dit straks ook eerder in de basisschool gaan uitvoeren met de leerlingen. Want eerlijk is eerlijk: als je zelf nog nooit een boormachine hebt vast gehouden, dan ga je dat waarschijnlijk ook niet met de leerlingen in je klas doen.

Dat kennis over de vakinhoud echt nodig is bleek ook uit de discussies die de studenten met elkaar hadden over de kettingreactie. ‘Als je nou die dinges beweegt dan gaat ie dat doen en raakt ie dat andere ding die weer zo gaat bewegen.’ Erg verwarrende gesprekken. Die technische woordenschat moet dus uitgebreid worden. Een mooi link met taal en iets om aandacht aan te besteden in de lessen. Het idee om een thema in de doos te verwerken bleek ook direct een klein probleem te zijn. Veel studenten begonnen met het mooi maken van de doos. Er werd volop geverfd en met glitters gestrooid waardoor de eigenlijke opdracht, het maken van een werkende kettingreactie, een beetje naar de achtergrond verdween. Dit leverde aan het eind weer veel stress op want er was te weinig tijd! Aandachtspuntje voor volgend jaar dus: eerst je kettingreactie werkend krijgen en dan pas bezig met het uiterlijk.

De weken vlogen voorbij. Waar je eerst nog vooral gefrustreerde geluiden hoorde veranderde dat langzamerhand in geluiden als ‘Woohoooo!’, ‘Yes!’, ‘Jippie hij doet het!!’. Het hielp ook dat onze ateliermedewerkers Kim en Irene steeds klaar stonden om net even dat extra zetje te geven om de studenten verder te helpen. En gisteren was het dan eindelijk zover: de eindpresentaties.

Bijna 40 kettingreacties stonden klaar in het atelier om gestart te worden. De spanning was voelbaar. Tafels werden beschermd zodat er niet per ongeluk tegenaan gestoten werd. Dominosteentjes werden in positie gebracht. Ballonnen werden opgeblazen en er werd nog snel gezocht naar een aansteker voor de waxinelichtjes. ‘Het lijkt wel een Science-fair mevrouw, net als in die Amerikaanse high school films.’ En zo was het ook. Iedereen was stil en keek aandachtig naar de kettingreacties van medestudenten. Wanneer ze aan de beurt waren vertelden ze vol trots over hun eindproduct. Niet alles liep soepel, soms moest er even een knikker aangetikt worden. Maar gelukkig hebben ze ook allemaal een slow motion filmpje ingeleverd van een goed werkende kettingreactie. Dus dat komt helemaal goed met de beoordeling.

Wat een geweldige opdracht was dit. Een blijvertje in onze Science lessen op de Pedagogische Academie. Niet alleen omdat ze veel kennis en ervaring op hebben gedaan, maar ook omdat het zelfvertrouwen van de studenten hierdoor een enorme boost heeft gekregen. Astrid en Per-Ivar, bedankt voor het opzetten van deze maakchallenge!

Op de hoogte blijven? Volg mij/ons op Twitter: @josina_koning / @HanzePA