Eerste Les/Leer bijeenkomst

Op 3 maart 2016 vond op de Populier in Den Haag de eerste bijeenkomst plaats van de Leergemeenschap/lesmateriaal groep.

Inleiding
Op 3 maart 2016 vond op de Populier in Den Haag de eerste bijeenkomst plaats van de Leergemeenschap/lesmateriaal groep. Er waren zo’n dertig mensen aanwezig uit alle hoeken van het land. Verreweg de meesten geven Maaklessen aan kinderen. Er waren leerkrachten uit het Primair Onderwijs, van groep vier tot groep 8, leerkrachten die vooral werken met hoogbegaafden maar ook met leerlingen met ene taalachterstand. Ook vanuit het Voortgezet Onderwijs waren er docenten met heel verschillende insteken. Maar alle aanwezigen zijn enthousiast over Maakonderwijs en hebben daar, soms kleine soms grote, stappen in gezet. De avond werd georganiseerd door Per-Ivar Kloen en Arjan van der Meij en Jonne, leerling uit VWO 6 was ook aanwezig om vragen te beantwoorden (en in de tussentijd te werken aan haar zelfgemaakte longboard).

Start
De avond begon met de een zeer korte boodschap van de organisatoren, Per-Ivar Kloen en Arjan van der Meij. Kern: we moeten het samen gaan vormgeven. Dat betekent dat van de deelnemers een actieve houding wordt verlangd. Vanzelfsprekend was eenieder daartoe bereid. De deelnemers stelden zich aan elkaar voor waaruit de diversiteit van de deelnemers wel bleek.

Na de voorstelronde volgde een korte rondleiding door de Makerspace van De Populier. Vervolgens gingen we uit elkaar om te spreken over twee thema’s.

Leergemeenschap
Onder leiding van Arjan vond er een gesprek plaats over de plaats van Maken in de school. Hoe zorg je dat het op de juiste plek komt? Als eerste spraken we over welke kwaliteiten/vaardigheden dit vergt van de leerkracht. Enthousiasme maar ook zeker enige ervaring in het maken zijn onontbeerlijk. Dit kan het beste worden opgedaan door aan de slag te gaan. Een van de deelnemers was gestuit op een voorraad soldeerbouten, had even gekeken hoe die ook alweer werkten en was met de leerlingen aan de slag gegaan. Soms is dat genoeg. Over de plek van Maken in het onderwijs hebben we ook stevig gediscussieerd. Is het een vak? Of is het een verwerkingsvorm? Wat wil je ermee bereiken? De meningen zijn verdeeld en dat is mooi: goed lesgeven is een onderzoekstocht. Goede ideeën werden geformuleerd waaronder het idee om een lijstje te maken met wat aan te schaffen als je een budget hebt van €0, €100, €500, €1000.

Bij de groep onder leiding van Per-Ivar was de centrale vraag: “Wat is een goed maakproject?” Direct na de start werden er ervaringen over diverse projecten aan tafel gedeeld. Vragen ter verduidelijking, aanvullingen en eventuele verbeterpunten, iedereen was zeer open en behulpzaam. We bespraken veel moeilijkheden, rooster, materiaal, organisatie, budget. Wat opviel is dat er veel veel verschillende opvattingen bestaan over hoe je maakonderwijs organiseert. Soms werd dit ingegeven door de achtergrond. Wanneer je op VMBO niveau maakt hebben de leerlingen behoefte aan structuur en dat vormt dan vaak ook het startpunt. Het zoeken is om de opdrachten wat opener te maken. Op HAVO en VWO niveau is het beeld wat meer gemixt. Sommige scholen laten heel veel uitzoeken en ontdekken door de leerlingen andere zorgen voor een duidelijke structuur een weer andere scholen zitten daar tussenin. Dit kan per project ook nog eens verschillen. Kortom is een hele ruime opvatting van wat er allemaal kan binnen het maakonderwijs. Daardoor is het praten en delen van ervaringen ook erg interessant en voor mij ook zeer leerzaam. Als antwoord op de vraag vonden we dit: Een goede opdracht voor maakonderwijs is concreet genoeg om te weten welke kant het opgaat en open genoeg om een eigen invulling eraan te geven. Hier waren we het wel over eens. We sloten af met een rondje: Waar ga je de komende tijd mee aan de slag?

Lesmateriaal
Na een buitengewoon plezierig diner waar ook Anne-Wil Lucas (kamerlid van de VVD en hartstochtelijk pleitbezorger van Maker Education in Nederland) aanschoof, was het tijd om de handen uit de mouwen te steken. Per-Ivar leidde dit in. Thema: low-tech. Met eenvoudige materialen Maker Education geven. Een voorbeeld daarvan hadden de deelnemers al direct gezien: de luchtbuis waarin leerlingen kleine omgekeerde parachutes kunnen doen. Er werd ook nog nadrukkelijk gewezen op het boek “The art of tinkering”, gemaakt door het Exploratorium in San Francisco. Een fantastisch boek dat laat zien hoe kunstenaars knutselen en hoe je als docent met de leerlingen aan de slag kunt gaan. Ook de website HighTechLow is een mooi startpunt als je aan de slag wilt gaan.

Een aantal mensen ging aan de slag met kopertape en LEDjes. Het is een hele mooie manier om op eenvoudige wijze gebruik te maken van elektriciteit en licht in allerlei projecten. projecten die gaan om elektriciteit of juist om licht maar ook om een verhaal te vertellen. Er zijn vele mooie voorbeelden te vinden online (zoals hier. ) en op deze avond werden er ook hele fijne projecten gemaakt. Veel collega’s zeiden na afloop dat ze dit op zeer korte termijn zelf ook gingen doen. In het VO en in het PO.

In een ander maakruimte waren een aantal collega’s gestart met het pegboard. Beddenbodem-materiaal met kleine gaatjes die verticaal worden neergezet en waarin je stokjes kunt steken en dingen aan kunt doen waarbij je knikkers naar beneden laat rollen oiv de zwaartekracht. Voor een euro of dertig kun je al de gaafste dingen (laten) maken. U ziet hieronder een impressie van de maaksels van de drie groepen. Let ook op het plezier.

Kortom
Het was een meer dan geslaagde avond. We deden geen formele evaluatie maar het enthousiasme was heel groot. Dat bleek later ook. De dagen erna rolde het ene na het ander bericht binnen dat er pegboard was gekocht en waar we ook alweer het kopertape hadden gekocht. Een lijstje met de materialen die we gebruikt hebben staat hieronder.

Volgende bijeenkomsten:
• Dinsdag 19 april in Leeuwarden. Thema: digitaal fabriceren
• Vrijdag 10 juni in Eindhoven. Thema: programmeren

Links naar meer documentatie over:
Pegboard
Paper Circuits

Lijst met materialen: